Zanim zabierzemy głos w dyskusji, warto upewnić się, że przeanalizowaliśmy dane zagadnienie z różnych punktów widzenia. Służy temu metoda sześciu kapeluszy, którą opracował psycholog Edward de Bono. Wyćwiczenie zaproponowanej przez niego strategii pomaga również uporządkować proces myślenia. Dzięki temu przyjmowane przez nas stanowiska nie są sprzeczne, a decyzje podejmujemy poprzez globalne przyjrzenie się problemowi.
 

Na czym polega metoda sześciu kapeluszy?

Edward de Bono wymyślił kapelusze jako reprezentacje różnych punktów widzenia. Tę metodę najlepiej zastosować w grupie, której członkowie przyjmują zupełnie różne stanowiska wobec danego zagadnienia. Kapeluszy jest sześć, a każdy ma inny kolor, który sygnalizuje sposób naszego myślenia. Niebieskie nakrycie głowy jest przeznaczone dla lidera, oceniającego proponowane rozwiązania i zadającego pytania uczestnikom. Kapelusz biały oznacza, że mówca opiera się na twardych danych, dowodach, statystykach czy analizach. Te informacje są zgodne z rzeczywistością. Z kolei kapelusz czerwony sygnalizuje, że wnioski są wyciągane na podstawie podejścia emocjonalnego lub intuicji. Zielone nakrycie głowy wskazuje na nowatorski pomysł, alternatywę lub kompromis. Wreszcie kapelusz czarny i żółty służą do oceny – ten pierwszy ostrzega, że dana osoba jest nastawiona pesymistycznie, w przytaczanym rozwiązaniu widzi wiele skaz, podczas gdy żółty symbolizuje aprobatę i pozytywny stosunek do zmiany.
 

Zastosowanie metody

Analiza zagadnienia z kilku perspektyw powinna poprzedzać w zasadzie każdą ważną decyzję, jaką podejmuje się w pracy lub życiu osobistym. W szczególności sprawdza się podczas opracowywania nowego produktu lub usługi. Pomaga również w sytuacjach jednostkowych, takich jak ubieganie się o podwyżkę czy prowadzenie negocjacji. Z metody myślowych kapeluszy można korzystać zarówno w grupie, jak i w pojedynkę.
 

Jak korzystać z tej techniki?

Przed rozpoczęciem kapeluszowej sesji – funkcję kapeluszy mogą pełnić szarfy lub opaski – należy dokładnie wyznaczyć problem oraz jego oczekiwane rozwiązanie. Następnie każdy z „kapeluszy” odgrywa swoją rolę. Warto zacząć od białego i zakończyć na żółtym lub czarnym, co pozwala przejść z poziomu informacji, do kolejno: emocji, nowych pomysłów, zalet i wad danego rozwiązania. Taka kolejność jest jednak tylko sugestią. Uczestnicy dyskusji mogą dowolnie określić kolejność wypowiadania się.